Een opmerkelijke ceremonie
Wat betekent het dat Abram, in Genesis 15, een aantal dieren in tweeën moet snijden?
En dat hij later een verschijnsel van vuur en rook tussen de stukken door ziet gaan?
Dat verschijnsel van vuur een rook komt vaker voor in de Bijbel:
- de wolk- en vuurkolom, die het volk Israël vergezelde en de weg wees in de woestijn (Exodus 13 : 21 – 22; Numeri 9 : 15 – 23);
- toen de HERE neerdaalde op de Sinaï (Exodus 19 : 18, 24 : 16 – 17).
Het is
de heerlijkheid van de HERE die tussen de stukken doorgaat.
Gebruikelijk
Wat hier wordt beschreven is een
verbondssluiting. Zo’n ceremonie was niet onbekend in de tijd van Abram: als twee partijen een verbond wilden sluiten, namen ze dieren, ze hakten die in twee helften en gingen vervolgens samen tussen de stukken door.
Die bloedige ceremonie betekende twee dingen:
- Wij horen voortaan bij elkaar, zoals die stukken vroeger bij elkaar behoorden.
- Als één van ons zich niet houdt aan wat we afspreken, mag hij net zo worden behandeld als deze dieren.
Het was dus een ceremonie met een duidelijke betekenis. In de taal van die tijd sprak men ook niet over het ‘sluiten’ van een verbond, maar over het ‘snijden’ van een verbond.
Ongewoon
Maar Genesis 15 laat ook afwijkingen zien van dat ‘gewone’ patroon.
- Tussen het doorsnijden van de dieren, en de ceremonie van het er tussen door gaan, zit een lange wachttijd.
- Niet allebei de partijen (Abram en de HERE) gaan er tussen door, maar alleen de HERE. Abram staat (of ligt?) aan de kant.
Vragen om over door te praten
- Zou de lange tijd dat Abram moest wachten na het doorsnijden van de dieren, iets te maken hebben met de eeuwenlange tijd die in vers 13-16 worden genoemd? Vergelijk ook met Psalm 90 : 4 en 2 Petrus 3 : 8–9.
- We weten dat de HERE altijd trouw is aan dat verbond, maar Abram schoot vaak tekort. Wat voor betekenis zou het hebben dat de HERE alleen tussen de stukken door ging? Op wie is de bloedige straf op verbreking van het verbond terecht gekomen (vgl. Jes. 53 : 5 – 7)?
- Zou je deze ceremonie kunnen omschrijven als een teken en zegel, net als wat de Catechismus over de sacramenten zegt (HC Zondag 25, antw. 66)?
- De “heerlijkheid van de HERE” verschijnt hier tamelijk verhuld als een rokende oven en een fakkel. De verschijning op de Sinaï (Exodus 19) is veel indrukwekkender.
In het Nieuwe Testament komt die heerlijkheid ook voor, bijvoorbeeld in Lucas 2 : 9; 9 : 32 en Handelingen 7 : 55. Er wordt ook nog een verschijning in heerlijkheid aangekondigd, Lucas 21 : 27.
Bekijk in elk van deze voorbeelden hoeveel mensen die heerlijkheid zien. Waar loopt het op uit?
(JPCV)
