De naam Ismaël komt na Genesis niet meer voor in de Bijbelse geschiedenis (behalve een paar naamgenoten van Abrahams zoon: in Koningen, Kronieken en Ezra, maar dat waren Israëlieten).
Toch had de HERE aan Hagar beloofd: “Ik zal uw nageslacht zeer talrijk maken, zodat het vanwege de menigte niet geteld kan worden” (Gen. 16 : 10). En aan Abraham: “Wat Ismaël betreft, (…) Ik zal hem zegenen, hem vruchtbaar doen zijn en uitermate talrijk maken; twaalf vorsten zal hij verwekken, en Ik zal hem tot een groot volk stellen” (Gen. 17 : 20).
Wat is er van deze beloften terecht gekomen?
De zonen van Ismaël
Het boek Genesis geeft een begin van een antwoord. In Genesis 25 : 12-18 staat een overzicht van de afstammelingen van Ismaël. Het lijkt een saaie opsomming, maar als je goed leest, en zelfs gaat tellen, dan wordt hier veel gezegd.
Ismaël had twaalf zonen. Net zoals als een generatie later Jacob twaalf zonen had. In beide gezinnen werden die zonen ook de stamvaders van twaalf verschillende stammen.
Zie je dat Gods beloften over Ismaël net zo royaal werden vervuld als aan Izaäk?
De dochter van Ismaël
De parallel gaat nog verder. Over Jakob wordt verteld dat hij één dochter had, Dina. Tweemaal in Genesis (28 : 8-9; 36: 2-3) kun je lezen dat Esau een dochter van Ismaël tot vrouw neemt: Machalat of Basemat. In de rest van de Bijbel kom je de afstammelingen van Esau, de Edomieten, nog vaak tegen als tegenstanders van Israël. De meest bekende en beruchte Edomiet was koning Herodes die de kinderen in Bethlehem liet vermoorden. Dat waren dus
ook afstammelingen van
Ismaël.
Het volk van Ismaël
De nakomelingen van Ismaël gingen wonen in een gebied dat zich volgens Genesis 25:18 uitstrekte van de oostkant van Egypte tot in de richting van Assur. Dat is het grote woestijngebied in het noorden van Saoedi-Arabië en in Irak. Die woestijn heet ook wel de Araba. Tegenwoordig noemen we de bewoners ervan Arabieren.
De Koran vertelt ook nadrukkelijk dat Ismaël de stamvader van de Arabieren is. (zie
wikipedia over Ismaël als profeet. Als dit klopt, dan zien we in onze tijd nog steeds dat grote conflict tussen de afstammelingen van Ismaël en die van Israël.
De stammen van Ismaël
De Bijbel vertelt weinig over de Ismaëlieten als volk. We lezen er nergens over hen als een georganiseerd volk, alleen een paar keer als typering voor een groep mensen:
- In Genesis 37 worden kooplieden van Midjan aangeduid als Ismaëlieten;
- In Richteren 8 worden de Midjanieten, de rovers uit de woestijn die door Gideon werden verslagen, ook aangeduid als Ismaëlieten;
- In Psalm 83 zou het een volksnaam kunnen zijn, maar ook een verzamelnaam voor woestijnbewoners.
Zoals de zonen van Jakob tot twaalf stammen uitgroeiden, kwamen uit de zonen van Ismaël ook twaalf stammen voort. Maar het bleven afzonderlijke stammen. Blijkbaar werden ze nooit een eenheid als volk.
Over sommige stammen van Ismaël lees je nog wel iets in het vervolg van de Bijbel.
- In Jesaja 21 : 16-17 en Jeremia 49 : 28-33 wordt een oordeel aangekondigd over Kedar.
- In Psalm 120:5 wordt het wonen bij de tenten van Kedar genoemd als iets heel negatiefs.
- In Jesaja 60:7 worden zowel Kedar en Nebajoth genoemd als leveranciers van offerdieren voor Israël.
- Tema wordt terloops genoemd in Job , Jesaja en Jeremia.
- Jetur en Nafis komen nog voor in 1 Kronieken 5 als vijanden van Israël.
Dat is alles. Je vindt bij de profeten geen enkele heilsbelofte voor deze afstammelingen van Ismaël.
(JPCV)
